یكی از نظراتی که بیشتر به واسطه کتاب "اقتصادنا"ی شهید صدر رواج یافت و ادعا بر آن بود که موجب پویایی و انعطاف بیشتر شریعت در مواجهه با مسائل نو‌ پدید می‌شود، نظریه "منطقۀ الفراغ" است که البته مورد خوانش‌های گوناگون و گاه ناهمساز نیز قرار گرفته است. پس از آن نظریه مذکور مورد توجه فقیهان دیگری همچون محمد مهدی شمس الدین و سید علی سیستانی قرار گرفت. یكی از مسائل...

مدتی قبل متنی درباره نظر آیت الله سیستانی پیرامون حاشیه بودن فقه شیعه بر فقه عامه نگاشتم که پس از آن یادداشت‌هایی درباره این مسأله نوشته شد. وجه مشترک همه نوشته‌ها این بود که برخی تفاسیر ارائه شده از این تعبیر، نادرست بوده و نباید آن را به منزله تنقیص فقه شیعه به شمار آورد‌، همچنان که هیچ مزیتی برای فقه اهل سنت به شمار نمی‌رود‌. در همین باره یکی از پژوهشگران...

بدون شک سخن گفتن درباره شیوه‌های استنباط و مبانی اجتهادی مورد قبول نزد یک فقیه، فی نفسه امری دشوار است، تا چه رسد به آن که بخواهیم یک مقاله کوتاه را به آن اختصاص دهیم. این دشواری درباره‌ آیت‌الله‌ سیستانی جنبه‌ دیگری نیز می‌یابد؛ از آن رو که نوشتاری به خامه‌ ایشان منتشر نشده و همه‌ آنچه از مباحث فقهی، اصولی، رجالی و حدیثی ایشان موجود است، تقریراتی است که...