پس از انتشار یادداشت «حاشیه» بودن فقه شیعه بر فقه عامه «در حاشیه»، یکی از خوانندگان «شریعت‌نامه» به نام «سید حامد خاتمی» متنی را درباره مبنای آیت الله شبیری زنجانی نگاشته که نوشته ایشان را عینا برای مخاطبان به اشتراک می گذارم: «احاديث شيعه به منزلۀ تعليقه(حاشیه) بر فقه عامّه است»، این عنوانِ یکی از دیدگاه ها و مبانی منسوب به فقیه والامقام، مرحوم آقای بروجردی...

شاید بحث برانگیزترین نظر درباره نسبت فقه شیعه با فقه اهل سنت، این عبارت از آیت الله سید حسین بروجردی(ره) است که : «فقه شیعه، حاشیه ای بر فقه عامه است». گاه ظاهر این عبارت موجب شده است تا برخی همچون آیت الله سید علی میلانی انتساب این عبارت به ایشان را نادرست بدانند و این نظر خود را به نقلی از آیت الله صافی گلپایگانی مستند کرده‌اند (گفتگویی منتشر شده در شبکه اجتهاد به...

رواج مکتب قاعده محور «نجف» در فقه و اصول و اقبال عمومی به آن در میان فقیهان، رفته رفته شیوه تاریخی در مواجهه با متون دینی، به ویژه در امر استنباط(که در قم و اصفهان بیش تر مورد توجه بود) را به فراموشی سپرد. حتی شیوه آیت الله بروجردی که با اعتقاد به این نگاه در پی به کارگیری عنصر تاریخی در تحلیل ها بود، پس از وفات ایشان چندان دوام نیافت و شاگردان ایشان مانند آیت الله...

با شروع تابستان تصمیم گرفتم به سبب کسب آمادگی لازم جهت تدریس درس «تاریخ فقه و اصول فقه» در یکی از مراکز آکادمیک در سال تحصیلی جدید، قدری بیشتر با آثاری که در این زمینه نوشته شده و البته همواره یکی از علاقه‌مندی‌های پژوهشی‌ام به شمار می‌رفته است انس بگیرم. ابتدا تلاش کردم تا آثاری که به زبان فارسی در این زمینه نوشته شده است را جمع آوری کنم که برخی را در این مجال...

مدتی قبل بود که یادداشتی با موضوع «ضرورت بازنگری در کتب تاریخ فقه» نوشتم و در آن اشاره کردم که نام‌گذاری برخی از آثاری که بدین عنوان شهرت یافته اند تسامحی بوده و با آنچه لازم است بر دوش عنوان «تاریخ فقه» نهاده شود فاصله دارد. یکی از مسائلی که در نگاه نخست ممکن است قدری کم اهمیت جلوه نماید، موضع گیری فقیهان درباره پدیده های نوظهور است. دراین نوشتار، جهت بیان یک...